Het is zeer waarschijnlijk dat we in toenemende mate te maken zullen krijgen met langdurige periodes van hoge temperaturen. Varkens zijn bijzonder gevoelig voor deze hitte en luchtvochtigheid en hebben over het algemeen moeite om overtollige warmte af te voeren. Het is dan ook onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de omstandigheden zo aangenaam mogelijk zijn voor deze dieren. Dit kennisartikel behandelt de oorzaken en gevolgen van hittestress bij varkens, evenals mogelijke maatregelen om de negatieve effecten ervan te verminderen.
Hittestress bij varkens: Oorzaken, gevolgen en maatregelen
Het is zeer waarschijnlijk dat we in toenemende mate te maken zullen krijgen met langdurige periodes van hoge temperaturen. Varkens zijn bijzonder gevoelig voor deze hitte en luchtvochtigheid en hebben over het algemeen moeite om overtollige warmte af te voeren. Het is dan ook onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de omstandigheden zo aangenaam mogelijk zijn voor deze dieren. Dit kennisartikel behandelt de oorzaken en gevolgen van hittestress bij varkens, evenals mogelijke maatregelen om de negatieve effecten ervan te verminderen.
Oorzaken van hittestress bij varkens:
Hoge omgevingstemperaturen: Varkens zijn niet in staat om hun lichaamstemperatuur goed te reguleren bij hoge temperaturen. Wanneer de omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid stijgen, kunnen varkens oververhit raken en hittestress ervaren. Door de hoge luchtvochtigheid hebben varkens moeite met het afvoeren van overtollige warmte via hun huid. Dit verstoort het verdampingsproces van zweet op hun huid, waardoor hun vermogen om af te koelen beperkt wordt.
Gevolgen van hittestress bij varkens:
- Verminderde voeropname: Varkens die lijden aan hittestress hebben de neiging om minder voer op te nemen. Dit resulteert in gewichtsverlies en kan de groei en ontwikkeling van de dieren negatief beïnvloeden.
- Verminderde vruchtbaarheid: Hitte kan de vruchtbaarheid van zeugen rond de eisprong aantasten, terwijl beren verminderde spermakwaliteit kunnen vertonen. Dit kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid, inseminatieresultaten en lagere geboortecijfers.
- Verhoogde uitval en ziekte: Hittestress verzwakt het immuunsysteem van varkens, waardoor ze vatbaarder worden voor infectieziekten. Bovendien kan het leiden tot aandoeningen zoals hitte-uitputting en ademhalingsproblemen, wat kan resulteren in hogere uitval.
Om een significante bijdrage te leveren aan het verminderen van hittestress bij uw varkens, hebben we een aantal praktische tips en maatregelen voor u op een rij gezet. Hierdoor kunt u ervoor zorgen dat uw varkens zich prettiger voelen en hun prestaties positief beïnvloed worden.
Algemene maatregelen tijdens warme periodes:
- Zorg voor schone ventilatoren, luchtkokers, luchtwassers en inlaten. Dit kan bijvoorbeeld met windbreekgaas, zodat de lucht met zo min mogelijk weerstand door de stal kan passeren.
- Vermijd activiteiten rond het warmste tijdstip, zoals enten of verplaatsen van dieren. Dit zijn momenten dat de dieren stress ondervinden.
- Controleer de ventilatiecurve en instellingen van frequentieregelaars. De ventilatoren moeten op 100% capaciteit kunnen draaien.
- Controleer de waterfilters en drinknippels extra voordat de warmere periodes aanbreken. De varkens moeten zonder moeite water kunnen opnemen.
- Controleer de temperatuur van koelboxen en spermabewaarkasten. De ideale bewaartemperatuur van sperma is 17˚C.
Algemene maatregelen tijdens warme periodes:
- Zorg voor schone ventilatoren, luchtkokers, luchtwassers en inlaten. Dit kan bijvoorbeeld met windbreekgaas, zodat de lucht met zo min mogelijk weerstand door de stal kan passeren.
- Vermijd activiteiten rond het warmste tijdstip, zoals enten of verplaatsen van dieren. Dit zijn momenten dat de dieren stress ondervinden.
- Controleer de ventilatiecurve en instellingen van frequentieregelaars. De ventilatoren moeten op 100% capaciteit kunnen draaien.
- Controleer de waterfilters en drinknippels extra voordat de warmere periodes aanbreken. De varkens moeten zonder moeite water kunnen opnemen.
- Controleer de temperatuur van koelboxen en spermabewaarkasten. De ideale bewaartemperatuur van sperma is 17˚C.
Maatregelen voor vleesvarkens:
- Bij temperaturen van 25 tot 30˚C daalt de voeropname met ongeveer 80 gram per dag voor varkens van 50 kilogram en loopt dit op tot 120 gram per dag voor dieren van 75 kilogram.
- Zet de klepstand bij een brijbak ruimer, zodat varkens gemakkelijker voer kunnen opnemen. Let er wel op dat er geen voer gemorst wordt.
- Lever vroegtijdig de eerste varkens uit een afdeling, zodat de overige dieren meer ruimte krijgen.
- Voeg vitamine C toe aan het voer. Dit poeder is rijk aan ascorbinezuur, een vitamine C en tevens een krachtige antioxidant die de celmembranen beschermt tijdens stressvolle periodes. Het toevoegen van vitamine, C met bijvoorbeeld het product Vita C, beschermt uw dieren goed en versterkt het immuunsysteem.
Maatregelen bij het gebruik van brijvoer:
- Verlaag indien mogelijk het droogstofpercentage met 1 tot 2 procent.
- Pas het dagprogramma van de brijvoerinstallatie aan, zodat de varkens vroeg in de ochtend, 's nachts en laat in de avond gevoerd worden.
- Geef tijdens de ochtend- en avondvoerbeurt meer voer en tijdens de tweede voerbeurt iets minder.
- Zorg voor extra water. Geef indien mogelijk 's avonds een extra waterbeurt via de voermachine.
- Controleer dagelijks of de stuurvloeistof volledig wordt opgevoerd en ververst. Gisten ontwikkelen zich snel in de brijvoerinstallatie.
Maatregelen in de kraamstal voor zeugen:
- Pas de voertijden aan. Voer 's ochtends en 's avonds tijdens de koelere perioden.
- Zorg ervoor dat drinknippels minimaal 3 liter per minuut leveren.
- Zorg ervoor dat alle kraamzeugen bij de voerbeurten gaan staan om te eten en te drinken.
- Zet de vloerverwarming niet uit, maar pas deze indien nodig aan. Biggen hebben behoefte aan contactwarmte.
- Let goed op het liggedrag van de biggen. Mogelijk kunnen de warmtelampen eerder worden uitgeschakeld en houd de hoogte waarop ze hangen goed in de gaten.
- Voorkom dat de warmtelamp te veel warmte uitstraalt naar de uier van de zeug.
Met deze verbeteringen zult u een positieve impact hebben op het verminderen van hittestress bij uw varkens, waardoor ze zich comfortabeler voelen en betere prestaties kunnen leveren.
Een vraag? Stel hem aan Lars
Heeft u een vraag naar aanleiding van dit kennisartikel, wilt u advies of heeft u vragen over ons assortiment voor de varkenshouderij? Dan staat onze productspecialist Lars voor u klaar. Met ruim 20 jaar ervaring in de Nederlandse varkenshouderij is hij onze expert op dit gebied.
Voor vragen met betrekking tot ons varkensassortiment kunt u contact opnemen met Lars via het telefoonnummer 050-5414311, rechtstreeks via 06-81377858 of via L.Wijntje@btndehaas.nl.
Hij staat klaar om u te woord te staan en u verder te helpen.
