Weersomstandigheden en rijsnelheid hebben een grote invloed op de levensduur van slijtdelen in de landbouw. Droogte in het bijzonder, speelt hierin een belangrijke rol. Tijdens langdurige droge periodes ondergaat de bodemstructuur behoorlijke veranderingen: klei en leem worden zeer hard, terwijl zandgrond verandert in schuurpapier. Deze veranderingen hebben directe gevolgen voor slijtdelen van machines zoals bijvoorbeeld rotorkopeggen, cultivatoren en ploegen.
Duurzaamheid van slijtdelen
Een studie, gepubliceerd in de Basrah Journal of Agricultural Sciences, onderzocht hoe je de duurzaamheid van ploegscharen in landbouwmachines kunt berekenen. Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in hoe landbouwmachines betrouwbaar en duurzaam ingezet kunnen worden.
Volgens de onderzoekers bestaat ‘betrouwbaarheid’ uit vier onderdelen:
- Storingsvrije werking
- Onderhoudsbehoefte
- Duurzaamheid
- Conserveringsvermogen
Welke van deze factoren het zwaarst weegt, hangt af van het type machine. Gaat het om slijtdelen, dan speelt vooral de duurzaamheid een doorslaggevende rol in de betrouwbaarheid: hoe lang gaat een onderdeel mee onder verschillende omstandigheden?
Het berekenen van die duurzaamheid is echter niet eenvoudig. Er spelen veel factoren mee, zoals:
- Het type grond: klei, leem, zand of een mix van deze drie soorten
- De hardheid van de bodem
- De rijsnelheid van de machine
- De slijtvastheid van het materiaal
- De originele dikte van het onderdeel
Deze factoren bepalen samen hoe snel een onderdeel slijt. En hoe beter u ze kent, hoe beter u kunt inschatten welk slijtdeel geschikt is voor uw situatie.
Grondsoort en droogte: invloed op slijtage
Bij werkzaamheden in harde, droge gronden neemt de wrijvingsweerstand fors toe. Dit zorgt voor extra belasting op onderdelen zoals beitels, tanden en risters. Het slijtageproces versnelt hierdoor aanzienlijk, zeker bij intensieve bewerkingen zoals diepwoelen of voorjaarscultivatie.
In klei- en leemgronden wordt de druk op slijtdelen extra hoog, doordat deze grondsoorten bij droogte verstenen. Dat vraagt meer vermogen van de trekker en zorgt voor extra mechanische krachten op de werktuigen.
Zandgronden daarentegen hebben van nature een schurender effect. Door het lage vochtgehalte werkt de bodem minder ‘smerend’, wat leidt tot snellere slijtage van onderdelen. Vocht in de grond heeft namelijk een licht smerende werking, wat normaal gesproken de wrijving en dus de slijtage wat beperkt.
Invloed van de rijsnelheid op slijtage
Niet alleen de bodem en het weer hebben invloed op slijtage; ook de rijsnelheid speelt een grote rol. Hoe hoger de snelheid, hoe groter de slijtage, vooral op zandgronden. Daar werkt de schurende werking van het zand in combinatie met een hogere snelheid extra in op de slijtdelen. Bij kleigrond is dit effect wat minder sterk.
De meeste machines zijn ontworpen met een bepaalde werksnelheid in gedachten. Bij die snelheid zijn de slijtdelen het meest effectief én slijtvast. Wie structureel te hard rijdt, ziet niet alleen meer slijtage, maar loopt ook risico op verminderde werking:
- Bij ploegen kan de kerende werking afnemen.
- Bij een rotorkopeg wordt de grond minder fijn verkruimeld.
- Bij een schoffelmachine vermindert de nauwkeurigheid.
Let dus op: sneller werken betekent niet altijd beter werk of minder kosten.
Dikte van het slijtdeel
Een dikker slijtdeel gaat langer mee, simpelweg omdat er meer materiaal aanwezig is dat kan afslijten. Toch is dikker niet altijd beter. Een dikkere ploegschaar dringt moeilijker de grond in dan een dunne, scherp geslepen variant. Dat kan ten koste gaan van de bewerking én van het brandstofverbruik.
De juiste balans tussen dikte, vorm en slijtvastheid is dus belangrijk voor zowel duurzaamheid als efficiëntie.
Nieuw bij BTN de Haas: slijtdelen van Sterok
Sterok-slijtdelen zijn nieuw in ons assortiment. Deze delen zijn gemaakt van gecertificeerd boriumstaal met een hoge hardheid van 160 kg/mm² (Rockwell-index). Dit zorgt voor uitstekende slijtvastheid én voldoende elasticiteit om scheuren te voorkomen.
Sterok heeft de slijtdelen in de praktijk laten testen door grote landbouwbedrijven. Daarbij werd één kant van de machine voorzien van originele slijtdelen, en de andere kant van Sterok-delen. Met een positief resultaat voor de Sterok slijtdelen.
Conclusie
Slijtage aan landbouwmachines wordt sterk beïnvloed door factoren zoals droogte, bodemtype, rijsnelheid en materiaaleigenschappen. Door hier rekening mee te houden én te kiezen voor slijtvaste onderdelen zoals die van Sterok, verlengt u niet alleen de levensduur van uw machines, maar zorgt u ook voor een efficiëntere en betrouwbaardere bewerking van uw grond.
