Pensverzuring & hittestress - Geen goede combinatie

Streef naar gezonde en productieve koeien, zelfs in uitdagende omstandigheden! Duik in dit kennisartikel en ontdek de impact van pensverzuring en hittestress op uw veestapel. Leer over de oorzaken, gevolgen en effectieve preventieve maatregelen, zoals het gebruik van pensbuffers zoals Litho'Perf en natriumbicarbonaat. Ontdek ook de voordelen van Rumina Fresh, een speciale mineralenmix die ondersteuning biedt tijdens warme periodes. Lees waarom het vermijden van deze problemen van essentieel belang is en bekijk welke maatregelen u kunt nemen om de gezondheid en productiviteit van uw koeien te waarborgen.

De impact van warme periodes op koeien 

Koeien verteren voedsel en produceren daarbij niet alleen vlees en melk, maar ook mest en warmte. De vertering vindt plaats met behulp van micro-organismen, die cellen afbreken en het voedsel verteren. Tijdens het verteringsproces ontstaan vluchtige vetzuren in de pens, die door de wand van de pens worden opgenomen in het bloed. Dit is een belangrijke energiebron voor de koe. Echter, langdurige vrijkomen van deze vetzuren veroorzaakt verzuring van de pens. Met name rantsoenen met een hoge energiedichtheid en snel fermenteerbare koolhydraten vormen een risico voor pensverzuring. Hoewel koeien tot op zekere hoogte zelf de pH-waarde in de pens kunnen reguleren door de aanmaak van speeksel, dat voornamelijk bestaat uit bicarbonaat welke de pH van de pens stabiliseert, zijn er veel koeien die de pens niet voldoende kunnen bufferen. Om pensverzuring te voorkomen, kan een pensbuffer zoals Litho'Perf of natriumbicarbonaat aan het rantsoen worden toegevoegd.


Hittestress bij koeien wordt veroorzaakt door een combinatie van luchtvochtigheid en temperatuur. Vanaf een temperatuur van 20°C ondervindt een koe al hinder bij een hoge luchtvochtigheid! Er zijn twee belangrijke redenen waarom pensverzuring eerder optreedt tijdens warme periodes:

  1. Doordat de koe haar warmte niet goed kan afvoeren, zal ze minder gaan eten en slechter functioneren. Dit leidt tot een afname van productie en weerstand, waardoor de koe kwetsbaar wordt voor ziekteverwekkers. Omdat de koe eerst minder ruwvoer zal gaan eten, maar wel dezelfde hoeveelheid krachtvoer blijft vreten, neemt het gehalte aan "snelle koolhydraten" toe en treedt pensverzuring eerder op.
  2. Doordat de herkauwactiviteit lager is, produceert de koe minder speeksel (en dus bicarbonaat) wat in de pens terecht kan komen. 

Bovendien verliest een koe een aanzienlijk deel van haar warmte door te ademen. Bij hogere temperaturen gaat de koe meer ademen en zweten, waardoor er meer CO2 en zouten verloren gaan. Dit wordt "respiratoire alkalose" of ook wel "hyperventilatie" genoemd. Tijdens hitte drinkt een koe ook meer, wat resulteert in een hogere natriumuitscheiding via urine. Al deze verschijnselen vergroten de kans op pensverzuring verder.

 

Wat zijn de gevolgen van pensverzuring en hittestress?

De nadelige gevolgen van pensverzuring zijn aanzienlijk en uiten zich in verschillende problemen. Allereerst zal de koe minder gaan eten, waardoor de vicieuze cirkel uiteindelijk verergert en de koe dus steeds meer verslechterd. Daarnaast heeft subklinische pensverzuring* ook grote gevolgen voor de vruchtbaarheid, uiergezondheid en klauwgezondheid. Waargenomen symptomen zijn onder andere: 

  • Verminderde melkproductie en melkvetgehalte
  • Lagere herkauw- en vreetactiviteit
  • Dunne onverteerde mest
  • Overmatig kwijlen en verlies van herkauwproppen
  • Verhoogd risico op klauwbevangenheid
  • Uiteindelijk een slechte uiting van tochtigheid.

*Wees er van bewust dat de symptonen van subklinische pensverzuring niet altijd direct zichtbaar zijn. 

Voorkomen is beter dan genezen!

Net als bij andere veelvoorkomende problemen in de veehouderij is het voorkomen van pensverzuring en hittestress altijd beter dan genezen. Het is belangrijk om de koeien koel te houden en voldoende vers en schoon water aan te bieden. Om de koeien te ondersteunen bij het bufferen van de pens, kan een pensbuffer worden toegevoegd. Het is van groot belang om hier op tijd mee te beginnen.

  • Litho’Perf
    Litho'Perf is een uitstekende pensbuffer die het hele jaar door goed kan worden gevoerd. Deze Lithothamnium zeekalkalg is bewezen effectief en zorgt voor een zeer stabiele pensbuffering.
  • Natriumbicarbonaat
    Tijdens warme periodes verliest de koe ook veel zouten. Door natriumbicarbonaat toe te dienen, kan de pens worden gebufferd met bicarbonaat en wordt gezorgd voor zoutaanvulling.
  • Rumina Fresh  

    Rumina Fresh is een unieke en complete mineralenmix die speciaal is samengesteld voor warme periodes. Dit product bevat niet alleen natriumbicarbonaat, maar ook calcium- en kaliumcarbonaat voor een stabielere en betere pensbuffering. Daarnaast bevat Rumina Fresh essentiële spoorelementen, vitaminen en zouten die onder andere belangrijk zijn voor een goede leverfunctie en weerstand van de koe. Wat deze formule speciaal maakt, is dat het ook levende gisten en darmstabilisatoren bevat, waardoor de spijsvertering verbetert en de voeropname op peil blijft. Een gezonde lever zorgt voor een goede energieomzetting, en een gezond darmstelsel zorgt ervoor dat de energie efficiënt wordt benut. De aanwezige darmstabilisatoren zorgen voor een rustige darmfunctie, waardoor de opname van voedingsstoffen goed verloopt. Bovendien bevat dit product fenegriek, dat zorgt voor natuurlijke bescherming en herstel van de darmslijmvliezen en de spijsvertering stimuleert. Rumina Fresh zorgt zo voor een complete ondersteuning tijdens periodes van hitte en herstel van hittestress op lever, pens en weerstandsniveau.

Een vraag? Stel hem aan Jacques

Heeft u vragen naar aanleiding van dit kennisartikel, wilt u meer weten over ons mineralen assortiment of wilt u advies? Dan staat Jacques voor u klaar. Jacques is onze productspecialist op het gebied van mineralen en tevens onze melkveespecialist in de regio Drenthe. Hij staat u graag te woord om uw vragen te beantwoorden en u te voorzien van meer informatie op beide gebieden.

Voor vragen met betrekking tot ons mineralenassortiment en melkveeassortiment kunt u contact opnemen met Jacques via het telefoonnummer 050-541431, rechtstreeks via 06-81377861 of via J.Koops@btndehaas.nl.

Hij staat graag voor u klaar om u te woord te staan en u verder te helpen.