Het is voorjaar en dat betekent dat de eerste snee voor de deur staat! Het inkuilen brengt altijd een mooie sfeer met zich mee, maar je weet pas echt of het geslaagd is als je het ingekuilde ruwvoer aan de dieren voert. De kwaliteit van ruwvoer is van essentieel belang voor de bedrijfsvoering, daarom is het belangrijk om het inkuilproces zo vloeiend mogelijk te laten verlopen. In dit artikel een paar praktische tips om ook dit seizoen de verschillende sneden weer mooi in de bult te krijgen!
Juiste temperatuur en tijdstip voor het maaien
Suikers in het gras zijn zeer belangrijk voor een goede conservering, ze zijn namelijk het voedsel van melkzuur en azijnzuurbacteriën. Deze bacteriën zorgen er onder andere voor dat het afbraakproces van gras stopgezet wordt en het gras dus goed bewaard blijft in de kuil. Zonuren zorgen voor deze suikers, dus kies de juiste dag om te maaien. Zelfs het tijdstip op de dag dat er gemaaid wordt is van invloed op het suikergehalte van het gras. Dit is afhankelijk van de temperatuur en verschilt per snede. Denk daarom goed na over het de juiste temperatuur en tijdstip!
Laat het gras niet langer dan 36 uur op het land liggen, afhankelijk van het weer. Het is belangrijk dat het niet te droog wordt (35 tot max 45% droge stof). Hoe droger het gras, hoe moeilijker de vertering van de celwanden dus hoe minder de voederwaarde voor de koe. De pensbacteriën zijn dan te lang bezig met de afbraak van de celwanden. Daarbij: het suikeraandeel in het gras daalt naarmate de tijd vordert, te lang laten liggen is slecht voor het conserveringsproces.
Verdichting van de kuilbult
Tegenwoordig kuilen veel veehouders in met groot materiaal dat veel capaciteit kan draaien. Dit is mooi en efficiënt, maar het kan de kwaliteit van de kuil in de weg staan. De verdichting van de kuil is de leidraad. Beter langer doen over het aanrijden dan een kuil die niet optimaal verdicht is. Belangrijk hierbij is de breedte van de sleufsilo en de verdeling van het gras. Goed verspreiden over een groter oppervlakte resulteert in dunne laagjes die beter aan te rijden zijn. Investeer desnoods in een extra trekker op de kuilbult.
Voorkom grond en vuil in het gras tijdens het inkuilen. Maak daarom de sleufsilo/ kuilplaat goed schoon voor u begint! Daarnaast kan grond meekomen in het gras, doordat er veel mollen in uw land zitten. Bestrijden van mollen is dus van groot belang! Daarbij is het (hoe onpraktisch soms ook qua ligging) aan te raden de slechtere kwaliteit percelen onder in de silo te verspreiden, om schimmels en verontreiniging in de hele kuil te vermijden.
Conservering van de kuilbult
Op het kuilgras bevinden zich verschillende soorten microben (bacteriën), onder andere:
- Lactobacillicus (melkzuur-producerende bacterie, baat bij zuurstofarme omgeving)
- Clostridium (o.a. boterzuur-producerende bacterie, baat bij zuurstofrijke omgeving)
- Enterobacterie (o.a. boterzuur-producerende bacterie, baat bij zuurstofrijke omgeving)
Aangezien voor een goede conservering melkzuurbacteriën (met als voedingsbron suikers) nodig zijn, is het essentieel zo weinig mogelijk zuurstof in de kuil te krijgen. Daarom is het advies om na het inkuilen snel (liefst binnen 36 uur na het maaien) de kuil zuurstofdicht af te dekken.
Hoe sneller de kuil afgedekt wordt, hoe eerder de zuurtegraad omhooggaat en hoe eerder een kuil stabiel is. Snel handelen beperkt de ontwikkeling van schimmels en mycotoxinen in de kuil. Wanneer de gewenste pH-waarde van 5,2 of minder is bereikt raakt de kuil in een soort coma waardoor het goed kan conserveren. Het kan soms verleidelijk zijn om de volgende dag pas de kuil af te dekken, vooral als het laat geworden is. Dit is niet bevorderlijk voor het goed slagen van de conservering!
Benodigde inkuilmaterialen
Zorg er bij het inkuilen voor dat u de juiste inkuilmaterialen ingekocht hebt. Het kan (prijstechnisch) slim zijn om aan het begin van het seizoen te kijken wat er nodig is en dit ook direct in te kopen. Zo komt u niet voor verrassingen te staan. Wij zien nog wel eens dat een veehouder dacht dat hij een bepaalde maat landbouwplastic op rol had liggen, maar dit blijkt dan tijdens het inkuilen een andere maat te zijn. Zorg daarom dat er overzicht is in het materiaal wat nodig is voor het snel en goed afdekken van de kuil.
- Onderfolie: gebruik voor de onderste laag een onderfolie, deze zuigt zich vast aan de kuil voor een optimale conservering.
- Landbouwfolie: boven op de onderfolie kunt u kiezen voor twee verschillende diktes landbouwfolie: 0.15 en 0.20mm. Wanneer de kuil afgedekt wordt met bijvoorbeeld zand is het aan te raden 0.20mm te gebruiken, dit type plastic heeft een hogere weerstand.
- Wandfolie: wanneer u een sleufsilo heeft kunt u de zijkanten van de kuil voorzien van wandfolie, waardoor het vocht vanuit de betonnen wanden het veevoer niet kan bereiken.
- Kuilkleden: Voor extra bescherming tegen onder andere wind, vogels en andere (knaag) dieren is het bevorderlijk om goede kuilkleden over de bult te trekken. Vernieuw de kleden niet te laat: een kleed met veel gaten en scheuren heeft zijn functie verloren.
- Zandslurven: Leg het plastic en de kleden goed vast met behulp van genoeg zandslurven zodat deze perfect op hun plek blijven liggen.
Goede voorbereiding en een strakke planning
Kort samengevat is de tijd van maaien, inkuilen, aanrijden en afdekken cruciaal voor een goede kwaliteit ruwvoer en daarmee de gezondheid en melkproductie van het vee. Zorg daarom voor een goede voorbereiding en een strakke planning.
Een vraag? Stel hem aan Jan-Pieter
Heeft u vragen naar aanleiding van dit kennisartikel? Wilt u meer weten over onze mogelijkheden op dit gebied of wilt u advies? Neem dan contact op met Jan-Pieter, hij is onze productspecialist op het gebied van hygiëne, melkstal-artikelen en uiergezondheid, en tevens onze melkveespecialist in de regio Fryslân. Jan-Pieter voorziet u graag van onderbouwd advies in uw situatie.
Neem contact op met Jan-Pieter via het telefoonnummer 050-541431, rechtstreeks via 0681377982 of via j.bakker@btndehaas.nl.
Hij staat graag voor u klaar om u te woord te staan en u verder te helpen.
